Discover the greatness of Guru Nanak Dev Ji, the revered spiritual leader who founded Sikhism. Explore the profound teachings and life of Guru Nanak Dev Ji, emphasizing values of compassion, equality, and devotion to the Divine. Learn how his teachings continue to inspire and guide humanity towards a path of unity and righteousness. Dive into the rich legacy of Guru Nanak Dev Ji and understand the significance of Sikhism in promoting universal brotherhood and spirituality.
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਗੁਰੂ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਜਨਮ ਮਿਲਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਸਮਰਪਿਤ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਤਾਰਾ ਅਤੇ ਸ੍ਰਿੰਗਾਰ ਨਾਂ ਦੇਵਤਾ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਵਲ਼ੀ ਇਕ ਮਨਮੁਖੀ ਜਗਹ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਦੀ ਪਰਾਪਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਅਤਿਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਜਦ ਉਹ ਜਵਾਨ ਹੋਏ, ਉਹ ਦੂਸਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੂਸੇ ਤੇ ਜੂਆਂ ਦੇ ਸੰਘਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸਾਬਤ ਦੁਆਰਾ ਜਪ ਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਅਭਿਯਾਨ ਦਾ ਆਰੰਭ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਦਾ ਸਾਮਨਾ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਸਾਬਤੀ ਦੀ ਨਿਯਤੀ ਰੱਖਦੇ ਰਹੇ।
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਧਰਮਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨਾਂ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲਗਭਗ ੨,੦੦੦ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਰਚਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪੰਥ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਗੁਰੂ ਬਣਾਇਆ। ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਗੁਰੂਆਂ ਦੇ ਬਾਣੀਆਂ ਸਮੇਟੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਗ੍ਰੰਥ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਸਮਗਰੀ, ਪਰਸ਼ਾਸ਼ਤਰ ਅਤੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਪਾਲਨ ਹੈ। ਇਹ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਪਰਾਮਪਰਾ ਅਤੇ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਮੂਲ ਆਦਰਸ਼ ਦਾ ਪਾਲਨ ਕਰਨ ਲਈ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂਦੀ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਬਿਹੜੇ ਧਰਮੀ ਸੰਪ੍ਰਦਾਏ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਨੂੰ ਦਰਸ਼ਾਇਆ ਅਤੇ ਮਾਨਵਤਾ ਦੇ ਮੂਲਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਝਾ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਅਚਾਰਨ ਅਤੇ ਅਭਿਮਾਨ ਨੂੰ ਖੋਲਣ ਅਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਇੱਛਾ ਤੇ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਮੇਲ ਕੇ ਚਲਾਨ ਦੀ ਕਲਾ ਸਿਖਾਈ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮਾਰਗ ਸਭ ਲਈ ਖੁਲਾ ਅਤੇ ਸਰਬਤ-ਦਾ-ਭਲਾ ਹੋਇਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੰਪ੍ਰਦਾਏ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਛੰਨਿਅਾ ਅਤੇ ਇੱਛਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਬਣਾਈ।
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕਤਰਫਾ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ ਪੈਦਾਵਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਨਾਂ ਦਾ ਮੁਹੱਈਆ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਧਾਰਮਿਕ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਚਰਚਾ, ਵੈਦਿਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆਵਾਦੀ ਧਾਰਮਿਕ ਪਦਧਤੀ ਦੀ ਖਿਲਾਫ਼ੀ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਮਾਜਿਕ ਬੀਰਾਦਰੀ, ਲੋਕ-ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਸਦਭਾਵ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ।
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਸੌਭਾਗਿਆਨ ਕੇਵਲ ਸਿੱਖ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਸਾਰੇ ਮਾਨਵ ਜਾਤੀ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸਾਥੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੁਨਸਿੱਪ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਾਥੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਨਿਰੰਤਰ ਵਿਚਾਰ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਭੌਤਿਕ ਅਤੇ ਆਧਿਆਤਮਿਕ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਸੰਗਤ ਸੰਭਾਲਾ, ਲੋਕ-ਸੇਵਾ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ, ਧਾਰਮਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਨਿਰਮਲ ਚੰਗੀ ਦੀ ਪ੍ਰਗਟੀ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਪ੍ਰਗਟੀ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸਦਭਾਵ, ਧਾਰਮਿਕਤਾ, ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਅਤੇ ਨਿਰਮਲਤਾ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ।
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਇਤਨੀ ਵੱਡੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੂਸਰੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀ ਆਦਰਸ਼ ਵਜੋਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਿਖਾਇਆ ਕਿ ਸਾਰੇ ਮਾਨਵ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਅਦਲਾ-ਬਦਲੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਸਭ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀਮਾਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਮੂਲ ਆਦਰਸ਼ ਨੂੰ ਜੀਵੰਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਉਪਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਅਜੇ ਵੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਮਹਸੂਸ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸਿਖ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨੂੰ ਮੁਹਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਦਾਚਾਰੀ ਜੀਵਨ ਜੀਉਣ ਦੀ ਸੀੜ੍ਹੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਸੋਚੋ ਜੀ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੂੰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਅਤੇ ਮਾਨਵ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀਆਂ ਹਨੁਮਾਨ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਸਾਰੀ ਮਾਨਵਤਾ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦਰਸ਼ਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਸਦੀਵੀਂ ਸਮਾਜਿਕ ਤਰੀਕੇ ਨੂੰ ਸਿਖਾਇਆ, ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੀਰੇ-ਕੰਨਕ ਦਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਆਦਰਸ਼ ਦੇ ਨਿਰਪੇਕਸ਼ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਮੂਰਤ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਸਮਾਪਤੀ ਵਿੱਚ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਈਚਾਰੇ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਪਰਸਪਰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਸੁਣਾਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਉਦਾਹਰਣ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਜਗਾਹ ਬਣਾਈ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਧਾਰਮਿਕ ਉਪਦੇਸ਼ ਆਜ ਵੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜੀਉਣ ਦੀ ਆਸ਼ਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਮਾਨਵ ਜਾਤੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੀ ਸਾਂਝੀ ਨੇੜਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।